The issue of place names is an inherent element in the development of settlements and the development of areas used by communities over the centuries. Since the moment of their appearance in a given region, recognising it and marking out its spaces, people have always given them their proper names. They were a label, a signpost and sometimes a short description of places which were distinguished by some more or less important features. Depending on whether they referred to natural conditions or took into account human activity, we can talk about physiographic-natural or cultural names. This general division of toponyms has many separate classifications and categories. They were separated on the basis of onomastics (science of names), the basic scientific discipline dealing with naming.

Many local names, which have survived to our times, are historical names, often of centuries-old origin. This is because their wording preserved an old cultural or topographical reality. Names register and record a certain landscape condition, spatial arrangement, buildings, equipment and their function and status. In this context, place names are an important part of intangible cultural heritage. They have the value of a historical source and historical monument. They help to reconstruct the former cultural and natural landscape, the state of possession or legal status, constitute an important transfer of knowledge and memory and they shape local identity.

Nazwy miejscowe w województwie kujawsko-pomorskim

Etymologia wybranych nazw miejscowych

Bory Tucholskie
Murowa – nazwa ulicy w Tucholi; pochodzi od dawnych murów miejskich, przy których jest usytuowana
Nad Kiczą – nazwa ulicy w Tucholi; pochodzi od położenia (lokalizacji) nad strugą Kicza
Pod Górę – nazwa ulicy w Tucholi; pochodzi od położenia terenowego

Kociewie
Diabelce/Diabelskie Góry – nazwa peryferyjnej, górzystej (wysoczyznowej) dzielnicy Świecia n. Wisłą; pochodzi od górzystego położenia gdzie we wczesnym średniowieczu mogły się znajdować pogańskie (diabelskie) miejsca kultu
Klasztorna – nazwa ulicy w Świeciu n. Wisłą; pochodzi od dawnego, nieistniejącego dziś klasztoru
Młyńska – nazwa  ulicy w Świeciu n. Wisłą; pochodzi od dawnego, nieistniejącego młyna
Nadbrzeżna – nazwa ulicy w Świeciu n. Wisłą; pochodzi od położenia nad brzegiem rzeki Wdy

Krajna
Leśna/Leśne – nazwa ulicy i osiedla w Sępolnie Krajeńskim; pochodzi od szaty roślinnej
Piaskowa – nazwa ulicy, dawnej drogi gruntowej w Nakle n. Notecią; pochodzi od rodzaju nawierzchni (piasku)
Zanotecie – nazwa ulicy i dzielnicy Nakła n. Notecią; pochodzi od lokalizacji po drugiej stronie rzeki (za Notecią)
Żydowska – nazwa dawnej ulicy i dzielnicy Nakła n. Notecią; pochodzi od mieszkających tu Żydów

Kujawy
Przeskok – nazwa ulicy w Nieszawie; pochodząca od jej usytuowania między dwoma innymi  ulicami i funkcji przejścia (skrótu)
Stodólna – dawna nazwa peryferyjnej ulicy w Chodczu (obecnie ul. Wojska Polskiego); pochodzi od stodół, które jeszcze w latach 60. XX w. stały na obrzeżach miasteczka
Zazamcze – nazwa dzielnicy Włocławka; pochodzi od jej położenia za dawnym zamkiem
Majdany – nazwa ulicy i dawnego miejsca handlu na Kępie Bazarowej w Toruniu (lewobrzeżna, kujawska część miasta); pochodzi od placu (majdanu), który pełnił rolę bazaru
Przy Bożnicy – nazwa ulicy w Fordonie (Bydgoszczy); pochodzi od mieszczącego się tu budynku dawnej świątyni
Przy Tartaku – nazwa ulicy w Fordonie (Bydgoszczy); pochodzi od dawnego tartaku

Pałuki
Brzegowa – nazwa ulicy w Żninie; pochodzi od położenia nad brzegiem jeziora (Duże Żnińskie)
Ceglana – nazwa ulicy w Kcyni; pochodzi od dawnej cegielni
Cmentarna – nazwa  ulicy w Kcyni; pochodzi od położenia przy cmentarzu
Jeziorna – nazwa ulicy w Żninie; pochodzi od jeziora (Małe Żnińskie), wzdłuż którego prowadzi

Ziemia dobrzyńska
Banof – nazwa zwyczajowa skrzyżowania ulic Toruńskiej i Pomorskiej w Złotorii; pochodzi od niemieckiego wyrazu Banhof (dworzec); tutaj w znaczeniu przystanek autobusów/miejsce zatrzymywania pojazdów
Doły – nazwa zwyczajowa drogi (ulicy) i części miasta Dobrzynia n. Wisłą; pochodzi od dolnego, nizinnego położenia w stosunku do miasta i pobliskiej Góry Zamkowej
Flisacka – nazwa ulicy w Złotorii; pochodzi od flisaków, zawodu, który do I połowy XX w., był tu jedną z charakterystycznych i najczęściej uprawianych profesji
Tryfta – dawna nazwa ulicy Szkolnej w Złotorii; pochodzi od niemieckiego wyrazu Trift (wygon), czyli drogi, którą wypędzano bydło na pastwisko

Ziemia chełmińska
Brama Chełmińska – nazwa bramy gotyckiej w Brodnicy; pochodzi od miasta Chełmna i traktu chełmińskiego, na który prowadziła
Krzyżacka – dawna nazwa ulicy w Toruniu; pochodzi od rycerzy Zakonu NMP, którzy wjeżdżali tędy na tereny Zamku Krzyżackiego
Mostowa – nazwa ulicy i bramy w Toruniu prowadzącej do nabrzeża wiślanego; pochodzi od dawnej przeprawy mostowej na Wiśle
Rybacka – nazwa ulicy w Grudziądzu; pochodzi od mieszkających tu kiedyś rybaków
Na Ugory – nazwa zwyczajowa drogi (ulicy) we wsi Lulkowo, pow. toruński, prowadzącej na łąki (ugory)
Frankówgóra – nazwa zwyczajowa skarpy w Rozgartach; pochodzi od imienia gospodarza (właściciela skarpy), który przy niej mieszkał

Ziemia michałowska
Kościelna – nazwa ulicy w Michałowie, dzielnicy Brodnicy; pochodzi od tego, że prowadzi w kierunku kościoła św. Jakuba, znajdującego się na terenie Starego Miasta w Brodnicy
Polna – nazwa ulicy na peryferiach Michałowa, dzielnicy Brodnicy; pochodzi od jej usytuowania pośród pól
Michałowska – nazwa ulicy w Michałowie, dzielnicy Brodnicy; pochodzi od nazwy dawnej  (średniowiecznej) osady Michałowo i prawdopodobnie oznacza jej dawną lokalizację